Onderbouwing van de toegenomen waarde van beeld
Hoewel duidelijk is dat het gebruik van beeld binnen de samenleving alleen maar is toegenomen, blijft een toename van de waardebepaling tot op heden achterwege. Daarom heeft de Federatie Beeldrechten een onafhankelijk bureau gevraagd onderzoek te doen naar de waarde van beeld in Nederland.
De Federatie Beeldrechten is, met het oog op haar doelstelling, geïnteresseerd in een waardebepaling van beeld in de huidige maatschappij. Zoals uit een Ernst & Young rapport in opdracht van de creatieve sector bleek, vormen de visual arts qua omzet en werkgelegenheid de grootste sector in Europa. Beeld is overal in de samenleving, in tal van vormen, soorten en maten. Beeldmakers vormen samen de meest diverse sector in de creatieve industrie. Van trouwfotograaf tot conceptueel kunstenaar, van kinderboekenillustrator tot ruimtelijk vormgever. Hoe vertaalt zich dat in de cijfers in Nederland?
Nederlandse cijfers
De cijfers uit het Ernst & Young rapport over Europa geven al een indicatie, maar we zijn op zoek naar specifiekere data. In hoeverre blijft de auteursrechtelijke waardering voor beeld in ons land achter bij de economische en maatschappelijke waarde ervan? We hebben twee onafhankelijke onderzoekers gevraagd hier onderzoek naar te doen: dr. Walter J.J. Manshanden (NEO Observatory, Rotterdam) en dr. Paul Rutten (Paul Rutten Onderzoek). Naar verwachting worden de onderzoeksresultaten in het najaar van 2022 gepresenteerd. De uitkomsten zullen mede als basis dienen voor de verdere ontwikkeling van strategie en beleid van de Federatie Beeldrechten.
STAND VAN ZAKEN
16 feb. 2023 - 12:00
Beeldsector groeit, verdienvermogen hapert
Federatie Beeldrechten presenteert resultaten onderzoek naar economische waarde beeldsector
Mede door de opkomst van grote internationale contentplatforms neemt de vraag naar het werk van fotografen, beeldend kunstenaars, illustratoren en ontwerpers toe. Toch neemt hun verdienvermogen af. Dit blijkt uit onderzoek van de Federatie Beeldrechten naar de waarde van de beeldsector binnen de culturele en creatieve sector in Nederland. Een beeld kan viral gaan, maar de maker krijgt hier vaak niet een redelijke beloning voor.Een belangrijk thema voor beeldmakers is dan ook het vooralsnog ontbreken van eerlijke vergoedingen voor het gebruik van auteursrechtelijk beschermd beeld door contentplatforms en social media. Ondanks de verslechterde financiële positie van beeldmakers, levert de beeldsector een toegevoegde waarde van 3,4 miljard voor de Nederlandse economie. Het is daarmee verantwoordelijk voor ruim 18 procent van de waarde die de gehele culturele en creatieve sector realiseert. De beeldsector biedt ook aan veel mensen werk. De sector vertegenwoordigt met 112 duizend werkzame personen dertig procent van de werkgelegenheid in de culturele en creatieve sector. Dit is 1,2 procent van de totale werkgelegenheid in Nederland.
Bart Drenth, voorzitter Federatie Beeldrechten: ‘Het onderzoek laat zien hoe belangrijk de beeldsector is voor de creatieve industrie en de economie. Beeld is overal en we maken er steeds meer gebruik van. We kunnen niet zonder de beeldmakers. Toch zien we dit niet terug in de financiële beloning voor beeldmakers. Dit heeft alles te maken met hun auteursrechtelijke positie. Waar de rechten voor bijvoorbeeld muziek en films steeds beter beschermd zijn, blijkt de urgentie voor beeld nog niet vanzelfsprekend. Dat is niet houdbaar. Hiermee dreigt authentiek beeld te verdwijnen, omdat we de waarde onvoldoende erkennen. Met name in het digitale domein valt er nog veel te winnen. We pleiten voor een regeling waarin makers gepaste vergoedingen krijgen voor hun werk.’
Toegevoegde waarde groeit, verdienvermogen zwak
De toegevoegde waarde van de beeldsector is het afgelopen decennium sterker gegroeid (3,2 procent) dan de toegevoegde waarde van de gehele creatieve industrie (1 procent). Dat is het gevolg van de relatief snelle toename van de werkgelegenheid in de beeldsector. Toch is het verdienvermogen van de beeldsector lager dan op basis van de werkgelegenheid verwacht mag worden. Dit is terug te voeren op het grote aantal actieve beeldmakers op de markt. Zij concurreren met elkaar, wat de onderhandelingspositie ten opzichte van hun opdrachtgevers niet ten goede komt. Makers nemen genoegen met een bescheiden vergoeding. Ook digitale exploitatie van beeld, onder andere door de grote content platforms, verbetert de economische positie van veel beeldmakers niet. Beeld wordt hier veelal gebruikt zonder financiële compensatie voor de maker. Drenth: ‘Het wordt tijd dat we beeldmakers op waarde gaan schatten voor het werk dat zij leveren. We roepen op tot fair pay van beeldmakers.’
1 sep. 2022 - 16:19
Eerste analyse
Inmiddels heeft er een eerste analyse plaatsgevonden van de ruwe data van het CBS en LISA. De eerste contouren liggen er en lijken een stevige en belangrijke cijfermatige basis te gaan vormen voor de beeldsector. De komende weken worden de voorlopige uitkomsten verder geanalyseerd en verfijnd. We hopen dit proces dit jaar af te ronden zodat we de onderzoeksresultaten begin 2023 kunnen presenteren tijdens het lanceringsevent van de Federatie Beeldrechten (datum nog nader te bepalen).